Mensen leren van ervaringen uit het verleden. Het heden is te chaotisch om te begrijpen en de toekomst kennen we niet. We hebben gekeken in de zwarte bladzijden van de geschiedenis van de moord op de Joden in Europa. We hebben de feiten onderzocht aan de hand van bodemvondsten. Het heeft ook emoties opgeroepen. Het kan zijn, dat je dacht: ik moet mezelf daarvoor beschermen, ik laat het niet binnenkomen. Misschien werd je kwaad op de nazi’s. Misschien voelde je medelijden met de slachtoffers? Misschien vraag je je af: hoe konden mensen elkaar dat aandoen?

In Les 3 gaat het om de vraag: wat moeten we ermee, wat kunnen we met al deze informatie? Deze vragen zijn ongetwijfeld al openlijk of indirect in de vorige lessen aan de orde geweest. We zoeken in deze les samen, liefst klassikaal, naar een antwoord.

Eerst gaan we dieper in op het verzet in Sobibor en daarna in de Verzetstest op de eigen rol als het gaat om verzet tegen onrecht en zich inzetten voor andere mensen.

Sasha Pechersky Getuigenverhalen
De opstand in Sobibor, geleid door Sasja Pechersky, is het meest geslaagde voorbeeld van verzet van Joden tegen hun vernietiging.
Toen in het voorjaar van 1943 steeds minder transporten aankwamen, deed het gerucht de ronde dat het kamp gesloten zou worden. Volgens veel gevangenen kon dat betekenen dat alle gevangenen die in het kamp werkten vermoord zouden worden. Daarom had zich in het kamp in het geheim een kleine groep gevormd onder aanvoering van de charismatische Poolse Leon Feldhendler. Ze broedden op een mogelijke vlucht. Het bleef echter bij praten omdat er niemand was om een ingewikkelde organisatie op touw te zetten. Dat veranderde op 22 september 1943 toen een transport Joden uit Minsk aankwam, onder wie krijgsgevangen joodse Sovjetsoldaten. Een van degenen die bij aankomst in Sobibor voor werk werd uitgezocht was luitenant Aleksander Pechersky.
Vrijwel direct werd Pechersky benaderd door het ondergrondse comité.
In dit interview vertelt Pechersky over een aanvaring die hij niet lang na aankomst had met de kampcommandant. Zijn reactie maakte dat hij tot leider werd benoemd.
De overlevenden waren het erover eens dat de opstand zonder het leiderschap van Sasha Pechersky nooit gelukt zou zijn.
Bekijk het fragment met de anekdote van 36:32 – 42:56.