De weinige overlevenden van vernietigingskamp Sobibor getuigden na de Tweede Wereldoorlog, maar geen van hen heeft het hele kamp – inclusief de gaskamers – gezien. Na 70 jaar bracht archeologisch onderzoek een geheime tunnel, de resten van de gaskamers en naamplaatjes aan het licht.
In deze lessen reconstrueren leerlingen de geschiedenis van Sobibor vanuit het perspectief van de archeoloog, aangevuld met interviews van getuigen. Bijzonder indringend is de 3D-animatie.
Klik op een van de locaties en verdiep je in voorwerpen die in de grond zijn gevonden.
Sobibor
In 1943 reden negentien treinen met ruim 34.000 Joden van Kamp Westerbork naar vernietigingskamp Sobibor in Oost-Polen. De meesten werden direct na aankomst vermoord, evenals vele tienduizenden Joden uit andere landen. Na een opstand van gevangenen op 14 oktober 1943 maakten de nazi’s het kamp met de grond gelijk en werd een bos aangeplant. Toen leek het alsof deze wandaden nooit hadden plaatsgevonden. Het enige dat bleef staan was de commandantswoning.
Getuigen
De Nederlandse Selma Wijnberg (1921-2018) was een van de 47 overlevenden van de opstand. Zij en haar Poolse vriend (en latere echtgenoot), Chaim Engel, wisten te ontkomen én te overleven. Omdat de nazi’s de geschiedenis letterlijk van de kaart probeerden te vegen zijn getuigenissen als van Selma van onschatbare waarde.
Archeologie
Na 70 jaar werd begonnen met archeologisch onderzoek door Yoram Haimi (Israël), Wojciech Mazurek (Polen) en Ivar Schute (Nederland). De opgravingen in het voormalige kamp Sobibor brachten een geheime tunnel, de resten van de gaskamers en naamplaatjes aan het licht. Deze vondsten vullen de getuigenissen van de overlevenden met onomstotelijk bewijs aan.
Wat gebeurde er werkelijk in Sobibor? Dat onderzoeken we in deze educatieve website.
Gelderland
Sinds 2013 nemen scholieren uit Gelderland deel aan de International Youth Meeting die gehouden wordt rond 14 oktober, de dag waarop de roemruchte opstand in Sobibor plaatsvond. De deelnemers komen van deze reis terug als ambassadeurs. Zij zorgen ervoor dat het verhaal van Sobibor verteld blijft worden. Op deze foto reiken Mayke Kamphuis, Kevin van Norel, Emma Lokhorst en Judy Montizaan van het Nuborgh College te Elburg het lespakket Nooit Voltooid Verleden uit aan Kees van Baak, plaatsvervangend voorzitter van Provinciale Staten Gelderland.
Renata van Vuuren won de door Stichting Sobibor ingestelde Young Ambassadors Award met haar reisverslag van 2019. In 2020 ging de reis vanwege corona helaas niet door.